De auto-industrie keurde halogeenkoplampen goed als standaard rond de jaren '60 van de vorige eeuw, wat een echte vooruitgang betekende ten opzichte van de ouderwetse gloeilampen die we daarvoor gebruikten. De truc bestond erin een wolfraamglowdraad in een halogeengas te plaatsen, wat op de een of andere manier ongeveer anderhalf keer zoveel licht produceerde per verbruikte watt. Bovendien werkten ze goed met de standaard 12-voltsystemen van auto's en waren ze ook niet duur. Maar er waren wel problemen. De meeste halogeenglazen brandden na ongeveer 500 uur rijtijd door, en ze verspilden het grootste deel van hun energie als warmte, waarbij ruwweg negen tienden verloren gingen in plaats van de weg daadwerkelijk te verlichten. Deze tekortkomingen baanden eigenlijk de weg voor allerlei nieuwe verlichtingstechnologieën die uiteindelijk zouden opduiken.
De verbeteringen in halfgeleiders die we zagen gedurende de jaren 90, openden echt deuren voor LED's in auto's, te beginnen met die kleine dagrijlichten. Rond 2004 kwam er een grote vooruitgang nadat enkele slimme ingenieurs erachter waren gekomen hoe ze de warmteproblemen konden aanpakken die volledige LED-koplampen tot dan toe hadden tegengehouden. Het verschil was nacht en dag vergeleken met de ouderwetse halogeenlampen. Deze nieuwe LED-systemen verbruikten ongeveer vijf keer minder stroom en duurden veel langer — mogelijk meer dan 15.000 uur, wat neerkomt op ongeveer 17 jaar als iemand elke avond rijdt. Bovendien betekende hun kleine formaat dat automobielontwerpers veel strakker ogende koplampen konden ontwerpen zonder functionaliteit in te boeten, iets wat perfect aansluit bij de hedendaagse autodesign.
Rond 2008 begon er echt iets te veranderen toen de Europese Unie aandrong op energiezuinige dagrijverlichting in alle nieuwe auto's. Sneller vooruit naar 2015 en we zagen LED's verschijnen in ongeveer een derde van alle nieuwe voertuigen wereldwijd. Autofabrikanten werden steeds creatiever met hun verlichtingsontwerpen en gebruikten unieke lichtpatronen om zich van concurrenten te onderscheiden. Maar de echte doorbraak vond plaats in 2018. De productiekosten voor LED's daalden eindelijk onder de kosten van traditionele halogeenverlichting. Deze prijsdaling zorgde ervoor dat de meeste autofabrikanten vrijwel direct stopten met het gebruik van oudere technologie in hun middenklasse- en budgetmodellen.
Het is een feit dat LED-koplampen ongeveer 75 procent minder stroom verbruiken in vergelijking met die oude halogeenlampen, en ze schijnen net zo fel of zelfs feller. De reden? Halogeenglazen verspillen hun energie grotendeels als warmte vanwege het gloeidraadje binnenin. LED's werken echter anders — ze zetten ongeveer 95 procent van de elektriciteit direct om in licht dankzij halfgeleiders. Wat betekent dit voor automobilisten? Voor voertuigen op benzine betekent dit een besparing van ongeveer 0,2 liter brandstof per 100 kilometer. Eigenaren van elektrische voertuigen profiteren nog meer, met tussen de 7 en 12 extra mijl bereik per oplaadbeurt. Best indrukwekkend als je bedenkt hoe groot het verschil op termijn is.
Zonder kwetsbare gloeidraden zijn LED-koplampen zeer bestand tegen trillingen, temperatuurschommelingen en schokken van de weg. Ze gaan doorgaans 30.000–50.000 uur , tot wel 15 keer langer dan halogeenlampen (500–1.000 uur). Deze verhoogde levensduur verlaagt de onderhoudskosten op lange termijn, wat bestuurders ongeveer 240 dollar per voertuig bespaart over een periode van tien jaar, gebaseerd op gegevens van toonaangevende fabrikanten.
Moderne LED-verlichting geeft tussen de 3.000 en 5.000 lumen aan fel wit licht rond de 5500K, wat veel beter is dan ouderwetse halogeenlampen die nauwelijks 1.500 lumen halen en een vervelende gele kleurtint hebben. De toename in helderheid is ook in de praktijk merkbaar. Bestuurders hebben bij een snelheid van 60 mijl per uur gemiddeld circa 1,3 seconde extra om objecten of gebeurtenissen aan de zijkant van de weg te ontwaren. Uit tests van Euro NCAP blijkt dat auto's met LED-koplampen gemiddeld 18 procent minder betrokken zijn bij ongevallen 's nachts in vergelijking met voertuigen die nog steeds halogeenverlichting gebruiken. Dat is logisch, omdat verder kunnen zien iedereen meer tijd geeft om adequaat te reageren.
LED-arrays nemen zo weinig ruimte in dat automobielontwerpers echt creatief kunnen worden met dingen zoals het Laserlight-systeem van BMW en de Matrix HD-verlichtingsclusters van Audi. Autobouwers beginnen deze slimme verlichting op plekken te plaatsen waar we vroeger nooit aan dachten – op grille, rond spatborden, zelfs in sierlijsten. Iets wat onmogelijk was toen auto's nog afhankelijk waren van die grote ouderwetse halogeenreflectoren die kostbare ruimte onder de motorkap innamen. En raad eens? Volgens de meest recente cijfers uit het Automotive Experience Study van J.D. Power 2024 geeft dit soort verlichtingsflexibiliteit consumenten ongeveer 23% meer voorkeur voor deze voertuigen ten opzichte van modellen zonder dergelijke functies.
Audi en Toyota hebben een grote rol gespeeld bij de acceptatie van LED-verlichting in auto's. In 2004 was Audi de eerste die LED-dagrijverlichting introduceerde op een serieproductiemodel, specifiek het A8 W12-model. Dit was destijds behoorlijk baanbrekend voor autolichttechnologie. Vervolgens introduceerde Toyota in 2007 volledige LED-koplampen op hun LS 600h hybride, wat logisch aansloot bij hun altijd al groene imago. Wat deze bedrijven op gang brachten, vond snel navolging in de sector. Rond 2010 begonnen zelfs top luxe merken als BMW en Mercedes LED's te monteren op hun premium modellen, wat laat zien hoe snel deze technologie standaard werd bij hoogwaardige voertuigen.
De manier waarop mensen LED-koplampen aannemen, verschilt behoorlijk afhankelijk van waar ze wonen. Europa ligt hier zeker voorop, met ongeveer 62 procent van de nieuwe auto's die in 2023 werden uitgerust met LED-verlichting. Dit is logisch gezien alle strenge veiligheidsvoorschriften en de drang naar betere brandstofefficiëntie op het continent. In Noord-Amerika gaat het wat trager; daar ligt het percentage rond de 42%. Een deel van de reden? Veel mensen willen nog steeds hun grote SUV's en trucks, die niet altijd geavanceerde verlichtingstechnologie nodig hebben. Interessant wordt het in Azië. De hele Stille Oceaan-regio kende een groei van ongeveer 73 procent tussen 2020 en 2023, vooral omdat China massaal elektrische voertuigen produceerde in die periode. Als we kijken naar autotypedelingen, vallen luxe modellen duidelijk op. Ongeveer 85 procent heeft standaard LED's, terwijl slechts de helft (ongeveer 45%) van budgetvriendelijke auto's vanaf de fabriek met LED's wordt uitgerust.
| Voertuigklasse | LED-adoptiesnelheid (2023) | Prijspremie ten opzichte van halogeen |
|---|---|---|
| Luxe | 85% | $1,200–$1,800 |
| Middenbereik | 58% | $700–$1,000 |
| Economische situatie | 45% | $300–$500 |
Autoconstructeurs introduceren LED-technologie meestal eerst in hun premium, duurdere modellen voordat ze deze beschikbaar stellen op standaardversies. Neem Ford als voorbeeld: zij begonnen met het plaatsen van LEDs op de topmodel F-150 Platinum uit 2015, waarna ze deze geleidelijk beschikbaar maakten op XLT-modellen rond 2020. Dezelfde aanpak werkte voor Hyundai, die in 2017 begon met het aanbieden van LED-koplampen op de Sonata Hybrid en uiteindelijk in 2022 standaarduitrusting maakte voor alle afwerkingsniveaus. Autobouwers lopen hier eigenlijk over een strakke lijn; ze proberen geld uit te geven aan nieuwe functies terwijl ze tegelijkertijd de kosten laag moeten houden voor gewone kopers.
De wereldwijde markt voor LED-autoverlichting wordt geschat op $14,24 miljard in 2030 , gedreven door slimme systemen en integratie van sensoren. Opkomende trends zijn onder andere:
Regelgevingsnormen zoals VN-reglement 149 versnellen de overgang naar adaptieve verlichting, zodat veiligheid gelijke tred houdt met technologische vooruitgang.
Mensen maken zich te veel zorgen dat LED-koplampen verblinden, maar de meeste klachten komen eigenlijk van die oude modellen uit de eerste generatie, waarbij fabrikanten nog niet wisten hoe ze het licht goed moesten beheersen. Tegenwoordig hebben nieuwe koplampen allerlei geavanceerde functies, zoals precisie-optica, kleine metalen afschermingen die verlichting blokkeren en speciale lenzen die ervoor zorgen dat het licht gericht blijft op de weg in plaats van omhoog te schijnen in de ogen van bestuurders. Volgens een recente studie uit 2023 over verkeersveiligheid verminderen goed ingestelde LED-lampen het per ongeluk gebruiken van dimlicht bijna met de helft in vergelijking met traditionele halogeenlampen. Dus ook al denken sommige mensen nog steeds dat LED's te fel zijn, de cijfers tonen aan dat ze op den duur de wegen veiliger maken.
Over de hele wereld worden regelgevers strenger wat betreft verlichtingsnormen voor voertuigen. De Europese Unie stelde in 2023 al vereisten dat auto's moeten beschikken over die geavanceerde adaptieve koplampen. Deze systemen werken door bepaalde delen van de lichtbundel te dimmen wanneer sensoren naderende voertuigen 's nachts detecteren. In Noord-Amerika heeft het Insurance Institute for Highway Safety ook belangrijke wijzigingen aangebracht. Hun richtlijnen voor koplampstests eisen nu dat dimlicht ongeveer 15% meer wegdek moet verlichten dan voorheen. Een recente blik op de markt laat zien dat ongeveer driekwart van de nieuwe auto's die van de productielijn komen, deze nieuwe doelen bereikt dankzij matrix-LED-technologie. We zien nu allerlei coole technologische ontwikkelingen, met name op het gebied van LiDAR, dat bepaalt hoe koplampen hun lichtbundel vormgeven. Het is duidelijk dat naarmate de regels blijven veranderen, autofabrikanten gedwongen worden om helderdere, veiligere verlichtingsopties te ontwikkelen die beter presteren onder verschillende wegen en omstandigheden, van stedelijke straten tot landelijke snelwegen.
EN